“Chúng tôi gần đây thường nói: “Cuộc cách mạng 4.0 là một cuộc cách mạng chính sách nhiều hơn là cuộc cách mạng về công nghệ””, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.
Nếu coi cuộc cách mạng 4.0 là cuộc cách mạng về công nghệ, làm sao Việt Nam có thể tham gia vào ngay và để phát triển được công ty như công ty công nghệ bên Mỹ? Nhưng nếu coi đó là một cuộc cách mạng chính sách, câu chuyện sẽ khác.
Nếu thay đổi chính sách, tiếp nhận cái mới, mô hình kinh doanh mới, công nghệ và người tài sẽ quy tụ về.
“Nếu như làm như thế, bài toán của mình dễ hơn, ví như ra một chính sách chấp nhận Uber hay ra một chính sách để chấp nhận mobile money chẳng hạn. Những chính sách ấy dễ hơn rất nhiều. Chính sách ấy phụ thuộc vào nhà cầm quyền, không phụ thuộc vào nhân lực theo nghĩa lập trình này, lập trình kia, tất nhiên bài toán của mình sẽ khả thi”, Bộ trưởng Hùng nói.
“Trong cuộc sống, khi nhìn một vấn đề, phải nhìn theo hướng khác đi, nhiều khi mình nhìn vấn đề theo nghĩa rất truyền thống, nói thì đúng, nhưng làm chẳng biết làm”.
Lấy ví dụ về cuộc cách mạng chính sách, Bộ trưởng Hùng lấy trường hợp khiến ông ấn tượng nhất trong lần tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos đầu năm 2019. Đó là câu chuyện về Zug, một thành phố nghèo nhất Thụy Sỹ mấy chục năm, tìm hướng đường phát triển mà không tìm được.
Tỷ lệ tăng trưởng số người tham dự các hội chợ công nghệ ở các thành phố năm 2018
Thành công sau 1 đêm
Trong những năm gần đây, Thụy Sĩ đang trở thành 1 trong những địa điểm hàng đầu của các công ty muốn sử dụng công nghệ Blockchain. Đặc biệt, thành phố Zug với biệt danh “Thung lũng Crypto” đã trở thành trung tâm của hàng loạt tập đoàn công nghệ, dịch cụ. Các startup đổ về đây nhờ hệ thống luật pháp ổn định, cơ sở hạ tầng tốt và hệ thống sinh thái hoàn thiện.
Tuy nhiên, ít ai biết được rằng Zug, một thành phố và cũng là tên của bang nhỏ nhất Thụy Sĩ này lại từng là nơi nghèo đói nhất nước. Với dân số 120.000 người, Zug là nơi có mức thuế thấp nhất Thụy Sĩ và chúng được duy trì từ thập niên 1940 đến nay chỉ nhằm thu hút đầu tư và giảm đói nghèo.
Hiện nay, Zug là 1 trong những bang giàu có nhất Thụy Sĩ với hàng loạt trụ sở của các tập đoàn nổi tiếng. Hàng nghìn công ty đổ về đây, biến bang này thành thiên đường của sự giàu có.
Vậy làm thế nào mà 1 thành phố nghèo đói ở Thụy Sĩ lại thay đổi chóng mặt được như vậy?
Zug hiện là nơi ở của hơn 600 công ty có sử dụng công nghệ Blockchain để hoạt động trên thế giới. Dù biệt danh “Thung lũng Crypto” là của Zug nhưng thành công của nó đã khiến toàn Thụy Sĩ được giới công nghệ hướng về.
Trên thực tế, sự phát triển của Zug được nhiều chuyên gia đánh giá là thần kỳ khi thành công chỉ sau 1 đêm. Mặc dù vậy, để có “thành công sau 1 đêm” này, Zug đã có giai đoạn rất dài để chuẩn bị.
Quay ngược dòng lịch sử, dấu vết cổ nhất về hoạt động của con người tại bang Zug là từ năm 4.000 trước công nguyên, còn bản thân thành phố Zug chỉ được thành lập từ năm 1.200 sau công nguyên. Trong suốt thời gian đó đến trước Thế chiến I, Zug ngập tràn với những cuộc chiến tranh giành lãnh thổ và nghèo đói. Với nghề nông và đánh bắt cá, Zug chẳng có nhiều tài nguyên để giàu có.
Sau Thế chiến I, bang Zug bắt đầu kiến thiến lại quê hương. Chính quyền bang quyết định thực hiện giảm thuế vào năm 1921, qua đó các doanh nghiệp tại bang Zug chỉ cần thanh toán khoản phí nhất định mà không cần trả thuế thu nhập.
Thậm chí nếu 1 công ty có hơn 80% doanh thu đến từ thị trường ngoài bang Zug, họ còn được miễn nhiều loại phí nữa. Như 1 hệ quả tất yếu, hàng loạt công ty lớn như Siemen, Nestle, Shell, BP… đổ về Zug.
Dẫu vậy Zug vẫn gặp khá nhiều khó khăn bởi ngoài thuế thấp, vùng này chẳng có nhiều lợi thế cạnh tranh so với các thiên đường thuế khác. Thế rồi mọi chuyện thay đổi với công nghệ blockchain và tiền ảo. Dù cuộc bùng nổ blockchain và tiền ảo phải mãi đến tận năm 2009 mới bắt đầu nhưng câu chuyện tại Zug lại diễn ra rất lâu trước đó.
Năm 1952, rất lâu trước khi tiền ảo Bitcoin ra đời, Zug đã bắt đầu tiếp xúc với công nghệ này. Nhà phát minh Boris Hagelin (1892-1983) đã sáng tạo ra máy mật mã cơ học ở Thụy Điển quyết định chuyển đến Zug và tạo nên hãng Crypto AG, hay Hagelin Cryptos, 1 công ty tiên phong trong phần cứng ngày nay.
Công nghệ này đã giúp Zug có cơ sở vững chắc cho việc phát triển hệ thống Blockchain sau này.
Các cửa hàng ở Zug đều chấp nhận Bitcoin làm tiền thanh toán
Máy rút tiền tự động Bitcoin tại Zug
Khi sự bùng nổ tiền ảo bắt đầu lan rộng, Zug đã có sẵn những điều kiện để các công ty trong mảng này cần. Hệ thống cơ sở hạ tầng tốt, môi trường cởi mở, thuế thấp và hệ thống tài chính, luật pháp hoàn thiện. Những công ty không kinh doanh tại Zug nhưng đặt trụ sở ở đây chỉ phải trả 8,5% thuế doanh nghiệp. Chính quyền bang coi các công ty là những khách hàng chứ chẳng phải con nợ.
Trên thực tế, Zug đang muốn thu hút đầu tư bởi chính sách thuế của bang này đã bão hòa và gặp nhiều cạnh tranh từ những vùng khác. Thế là Zug quyết định nới lỏng chính sách cho công nghệ Blockchain, 1 thuật ngữ mới còn khiến nhiều người e dè. Do bang Zug là một vùng đất nhỏ, nếu có rủi ro cũng k quá lớn nên chính quyền bang đã thông qua quyết định mạo hiểm này.
Blockchain lúc ấy mới ra đời và ai cũng sợ vì cho rằng nó có thể phá hủy ngân hàng nên hầu như không ai dám cho áp dụng. Trong bối cảnh “không có đất dụng võ”, khi có 1 thành phố ở Thụy Sỹ đồng ý, các startup, công ty blockchain nhanh chóng đổ về Zug phát triển.
Năm 2013, Bitcoin Suisse đặt dự án đầu tiên của họ tại Zug. Một năm sau, trụ sở của loại tiền ảo Ethereum được đặt ở Zug. Đến năm 2016, Zug trở thành thành phố đầu tiên trên thế giới chấp nhận Bitcoin là loại tiền hợp pháp cho thanh toán thuế. Tại thời điểm này, hàng trăm công ty tiền ảo, startup đã đổ về Zug, biến nơi đây thành thiên đường số 1 thế giới của Blockchain cũng như bang giàu có nhất của Thụy Sĩ.
“Đấy là câu chuyện rất hay về phát triển công nghệ, theo hướng từ chính sách sinh ra công nghệ. Họ xuất phát từ một Thành phố nghèo nhất Thụy Sĩ không biết cách nào ngóc đầu lên, và cách làm duy nhất là thay đổi một chính sách. Khi nghĩ như vậy thì các bài toán của đất nước dễ làm hơn”, Bộ trưởng Hùng nhìn nhận.
Theo Cafebiz